Nagrodą Towarzystwa Przyjaciół Śląska jest „Ślązaczka” - rzeźba prof. Piotra Gawrona, przedstawiająca popiersie dziewczyny w stroju ludowym, z jabłkiem w wyciągniętej dłoni.
Celem przyznawanego każdego roku wyróżnienia jest wyrażenie przez Towarzystwo Przyjaciół Śląska najwyższego uznania osobom szczególnie zasłużonym dla Śląska, pochodzącym z tego regionu kraju lub związanych z nim wieloletnią działalnością. Przyznawanie dorocznych nagród ma jednocześnie pokazywać rolę, jaką wybitne osoby i instytucje wywodzące się ze Śląska lub poświęcające mu swoje dokonania, odgrywają w różnych sferach naszego życia: społecznego, naukowego, kulturalnego i gospodarczego.
Uroczystość wręczenia nagrody związana jest z obchodami kolejnych rocznic powrotu części Górnego Śląska do Polski.
LAUREACI NAGRÓD TOWARZYSTWA W LATACH 1995-2022
- Henryk Mikołaj Górecki († 2010) – znany w świecie kompozytor (1995)
- Kazimierz Kutz - († 2018) wybitny reżyser, twórca śląskiej trylogii filmowej (1995)
- Jan Szczepański († 2004) - wybitny uczony, socjolog i humanista (1996)
- Stanisław Hadyna († 1999) - twórca Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” (1997)
- Jan Miodek - znawca i popularyzator języka polskiego (1997)
- Gerard Cieślik († 2013) - legendarny piłkarz (1998
- Franciszek Pieczka († 2023) - wybitny aktor teatralny i filmowy (1998)
- Tadeusz Kijonka († 2017) - poeta, animator życia kulturalnego (1999)
- Franciszek Kokot - wybitny polski nefrolog (1999)
- Maria Pańczyk-Pozdziej († 2022) - popularyzatorka śląskich tradycji i kultury (2000)
- Waldemar Świerzy († 2013) - sławny grafik i plakacista (2000)
- Jan Goczoł - († 2018) poeta i społecznik (2001)
- Piotr Paleczny - światowej sławy pianista (2001)
- Wojciech Kilar († 2013) - lwowski Ślązak, wielki kompozytor (2002)
- Dorota Simonides - wybitna uczona, znawczyni folkloru śląskiego (2002)
- Alfons Nossol - biskup pojednania (2003)
- Krystyna Szostek - Radkowa - wielka polska śpiewaczka (2003)
- Andrzej Bochenek - znakomity kardiolog nowator (2004)
- Ks. Franciszek Kurzaj - „ambasador” Śląska w Teksasie (2004)
- Otylia Jędrzejczak - pływaczka, mistrzyni olimpijska (2005)
- Damian Zimoń - biskup ludzi potrzebujących (2005)
- Andrzej Jasiński - znakomity pianista i pedagog (2006)
- Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk" im. Stanisława Hadyny (2007)
- Lidia Grychtołówna - światowej sławy pianistka (2008)
- Józef Musioł - Prezes Towarzystwa Przyjaciół Śląska w Warszawie (2008)
- Karol Cebula - († 2019) działacz społeczny, filantrop, mecenas kultury (2009)
- Antoni Wicherek († 2013) - światowej sławy dyrygent, wielki kreator sztuki (2009)
- Piotr Uszok - samorządowiec, Prezydent Katowic (2010)
- Zygfryd Wawrzynek - lekarz " Śląski Judym" (2010)
- Olgierd Łukaszewicz - wielki aktor, odtwórca głównych ról w filmach o Śląsku (2011)
- Franciszek Marek - profesor historii, wybitny historyk Śląska (2011)
- Norbert Honsza - prof. zwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego, literaturo-,kulturo i śląskoznawca, krytyk literacki i publicysta (2012)
- Adam Makowicz - legenda jazzu, mistrz improwizacji, wybitny pianista, filantrop (2012)
- Jerzy Buzek - prof. dr hab. - polityk, naukowiec, działacz Solidarności, społecznik, pedagog (2013)
- Polskie Radio Katowice im. Stanisława Ligonia - jedna z trzech najstarszych rozgłośni radiowych w Polsce. (2013)
- Krystyna Loska - polska spikerka i prezenterka telewizyjna, konferansjerka. (2014)
- Piotr Beczała - polski liryczny tenor operowy. Światowa krytyka plasuje go w grupie czterech najwspanialszych tenorów świata. (2014)
- Grzegorz Łubczyk - b. ambasador RP na Węgrzech. (2015)
- Marian Zembala - († 2022) prof. dr hab. n.med. wybitny kardiochirurg i transplantolog. (2015)
- Maksymilian Pazdan - prof. zw. dr hab. Uniwersytet Śląski w Katowicach (2016)
- Stanisław Nicieja - prof. dr hab. Uniwersytet Opolski w Opolu (2016)
- Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach – NOSPR (2017)
- Jan KUCZ - prof. wybitny artysta rzeźbiarz (2018)
- Andreas Glenz - dr inż. autorytet w dziedzinie próżniowych aparatur naukowo-badawczych (2019)
- Marian Diędziel - wybitny aktor filmowy, rodowity Ślązak. (2022)
- Szkoła Podstwowa nr 12 w Warszawie im. Powstańców Śląskich (2023)
LAUREATEM NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2023 - została zasłużona dla Towarzystwa i Śląska:
Szkoła Podstawowa ne 12 w Warszawie im. Powstańców Śląskich, obchodząca 60-lecie nadania jej im. Powstańców Śląskich.
LAUREATEM NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2022 - został zasłużony dla Towarzystwa i Śląska:
Marian Diędziel - wybitny aktor filmowy, rodowity Ślązak
LAUREATEM NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2019 - został zasłużony dla Towarzystwa i Śląska:
Andreas Glenz - dr inż. autorytet w dziedzinie próżniowych aparatur naukowo-badawczych
LAUREATEM NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2018 - został zasłużony dla Towarzystwa i Śląska:
Jan KUCZ - prof. wybitny artysta rzeźbiarz
LAUREATEM NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2017 - została zasłużona dla Towarzystwa i Śląska:
Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach – NOSPR - światowej sławy zaspół orkiestrowy.
LAUREATAMI NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2016 - zostały dwie wybitne osoby, zasłużone dla Towarzystwa i Śląska:
Pan Maksymilian Pazdan - prof. zw. dr hab. Uniwersytet Śląski w Katowicach
Pan Stanisław Nicieja - prof. dr hab. Uniwersytet Opolski w Opolu
LAUREATAMI NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2015 - zostały dwie wybitne osoby, zasłużone dla Towarzystwa i Śląska:
Pan Grzegorz Łubczyk - b. ambasador RP na Węgrzech.
Pan Marian Zembala - prof. dr hab. n.med. wybitny kardiochirurg i transplantolog.
LAUREATAMI NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2014 - zostały dwie wybitne osoby, zasłużone dla Towarzystwa i Śląska:
Pani Krystyna Loska - polska spikerka i prezenterka telewizyjna, konferansjerka.
Pan Piotr Beczała - polski liryczny tenor operowy. Światowa krytyka plasuje go w grupie czterech najwspanialszych tenorów świata.
LAUREATAMI NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2013 - zostały dwie wybitne osoby, zasłużone dla Towarzystwa i Śląska:
Pan prof. dr hab. Jerzy Buzek - polityk, naukowiec, działacz Solidarności, społecznik i pedagog.
Polskie Radio Katowice im. Stanisława Ligonia - należy do trzech najstarszych rozgłośni radiowych w Polsce.
Zdjęcia z uroczystości wręczenia nagrody Towarzystwa za 2013 rok, która miała miejsce w Muzeum Jana Pawła II w Warszawie, zakończyły występy zespół folklorystyczny "Mszanianki" przy GOKR w Mszanie:
Więcej informacji w sekcji Nagroda towarzystwa
LAUREATAMI NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2012 - zostały dwie wybitne osoby, zasłużone dla Towarzystwa i Śląska:
Pan prof. dr hab. Norbert Honsza - profesor zwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego, literaturo-, kulturo- i śląskoznawca, krytyk literacki i publicysta.
Pan Adam Makowicz - legenda jazzu, mistrz improwizacji, wybitny pianista, filantrop.
Zdjęcia z uroczystości wręczenia nagrody Towarzystwa za 2012 rok, która miała miejsce w Muzeum Jana Pawła II w Warszawie, zakończył występ Zespołu Estrady Regionalnej "Równica" z Ustronia:
link do galerii: kliknij aby przejść do galerii
LAUREATAMI NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2011 - zostały dwie wybitne osoby, zasłużone dla Towarzystwa i Śląska:
Pan Olgierd ŁUKASZEWICZ - wielki aktor, odtwórca głównych ról w filmach o Śląsku
Pan Franciszek MAREK - profesor historii, wybitny historyk Śląska
LAUREATAMI NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2010 - zostały dwie wybitne osoby, zasłużone dla Towarzystwa i Śląska:
Pan Piotr USZOK - samorządowiec, Prezydent Katowic
Pan Zygfryd Wawrzynek - lekarz , "Śląski Judym"
LAUREATAMI NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2009 - zostały dwie wybitne osoby, zasłużone dla Towarzystwa i Śląska:
Pan Karol CEBULA - mecenas kultury, filantrop, działacz społeczny ze Strzelc Opolskich,
Pan Antoni WICHEREK - wybitny dyrygent, wielki kreator sztuki - urodzony w Żorach, związany na stałe ze Śląskiem.
LAUREATAMI NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2008 - zostały dwie wybitne osoby, zasłużone dla Towarzystwa i Śląska:
Pani Lidia Grychtołówna - prof. muzykologii, wybitna światowej sławy pianistka;
Pan Józef Musioł - dr prawa, Prezes Towarzystwa Przyjacół Śląska w Warszawie
LAUREAT NAGRODY TOWARZYSTWA ZA ROK 2007 - ZESPÓŁ PIEŚNI I TAŃCA „ŚLĄSK” IM. STANISŁAWA HADYNY.
Zespół „Śląsk" powstał 54 lata temu. Swój współczesny kunszt zawdzięcza „Śląsk" profesorowi Stanisławowi Hadynie, który dal mu duszę, serce i własny talent oraz Jego współpracownicy Elwirze Kamińskiej. Przez pół wieku istnienia Zespół „Śląsk" podziwiało kilkadziesiąt milionów widzów na całym świecie. Ambicją Zespołu, było i jest, prezentowanie wielowiekowego folkloru śląskiego.
Z czasem włączono do repertuaru inne polskie pieśni i tańce a także opracowania oper i oratoria muzyki sakralnej, bowiem Zespół dążąc do maestrii i perfekcji ciągle poszukuje nowych form artystycznej prezentacji. Tym samym dostosowując się do współczesnych wymogów. Dynamika aktywności artystycznej ostatnich lat daje obraz instytucji dążącej do nowoczesności w działaniu, wyrażającej się w adaptacji do wymogów współczesnego rynku muzycznego. W 2002 roku zaprezentowano program „Kilar" poświęcony twórczości tego wybitnego kompozytora, w 2003 roku baśń baletowa „Wróżby" do muzyki Stanisława Moniuszki, w roku Hadynowskim 2004, „Śląsk" wystąpił z nowymi programami „Helokanie" i „Śląskie Gody". Pierwszy – to prawie autorski program Stanisława Hadyny, drugi – to barwny kalejdoskop górnośląskich pieśni i prawie zapomnianych górnośląskich tańców. W programie „Europa" (premiera w 2004 roku) Zespół doskonale wpisuje się we współczesne realia jednoczącej się Europy czerpiąc z bogactwa kultury europejskiej, co jednocześnie pozwala mu wykazywać się swymi uniwersalnymi możliwościami wykonawczymi owacyjnie przyjmowanymi w największych salach koncertowych, miejscach kultu religijnego, w wielkich salach widowiskowych oraz w czasie koncertów plenerowych.
W 2003 roku zainicjowano także długofalowe przedsięwzięcie fonograficzne dzięki, któremu ukazało się już 6 z 10 planowanych płyt kompaktowych prezentujących dorobek Zespołu. Zespół także w ostatnich latach zbiera liczne nagrody i wyróżnienia, między innymi:
- I nagrodę festiwalu Muzyki Świata we włoskim Fivizzano (2001), w kategorii tańca narodowego i nowoczesnego,
- Dyplom Ministra Spraw Zagranicznych za wybitne zasługi dla promocji Polski w świecie (2003),
- Orli Laur - za krzewienie polskiej kultury za granicą (2004),
- Śląski Oskar - Nagrodę Godła Promocyjnego za promowanie Śląska w Polsce i na świecie (2005).
Od kilku lat rośnie liczba koncertów Zespołu, w tym zagranicznych. Tylko w 2003 i 2004 roku oglądało jego koncerty, w kraju i zagranicą, przeszło ćwierć miliona widzów (258 060) a w roku 2005 ponad 170 tys. W ostatnich latach Zespół z wielkimi sukcesami występował we Francji, Niemczech. Czechach, Japonii, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Coraz częściej gości także za wschodnią granicą: na Litwie i Ukrainie. Poszerzając zakres swej działalności Zespół często też koncertuje w swojej siedzibie, poszerzając zakres swojej działalności programowej o koncerty edukacyjne, czy biesiadne, towarzysząc imprezom odbywanym na Zamku w Koszęcinie. Stworzono także w ramach Zespołu: Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej służące rozwijaniu wiedzy regionalnej, tego co najbliższe, stanowiące o tożsamości i odrębności kulturowej.
Obecnie Zespół liczy 120 artystów, tancerzy, chórzystów i muzyków obsługiwanych przez 80 osobowe zaplecze.
Zdjęcia z uroczystości wręczenia nagrody Towarzystwa za 2007 rok dla Zespołu "Śląsk". Uroczystość, która miała miejsce w Muzeum Narodowym w Warszawie, zakończył występ Zespołu.