20 czerwca w Narodowym Dniu Powstań Śląskich TVP Historia zaplanowała emisję dwóch filmów, w jednym z nich uczestniczy laureat naszej corocznej nagrody profesor Stanisław Nicieja. Ze względu na problematykę i ciekawy sposób przedstawienia tematu Powstań Śląskich zachęcamy do obejrzenia tych produkcji.

1.  Szczyńść Boże, Polsko!  (emisja o godz.18.45-cz.I i godz.19.20 cz. II). PREMIERA

Śląsk to olbrzymia przestrzeń, która ukształtowała się w średniowieczu. To kraina nad Odrą, mówi profesor Ryszard Kaczmarek. Śląsk, to perła w koronie, wspaniały przemysł i bogaty teren, kurorty, turystyka i kultura, uzupełnia profesor Zygmunt Woźniczka, a profesor Stanisław Nicieja podsumowuje jednym zdaniem: Śląsk to moja ojczyzna! Jak to się stało, że tak ważny i bogaty region dla Polski, region który w czasach naszej największej odbudowy państwowości po 1918 roku staje się głównym motorem budowy naszego skarbca, przez wieki został utracony przez naszych władców, a koszty jego powrotu w granice Rzeczpospolitej trzeba było okupić krwią samych Ślązaków. Spróbujemy na te pytania odpowiedzieć w dwóch filmach o historii Śląsk, pod wspólnym tytułem: Szczyńść Boże, Polsko! Oba filmy są w konwencji dziennikarskiej debaty radiowej, prowadzonej przez Jakuba Wróblewskiego. W debacie udział wzięli wybitni znawcy tematu i mieszkańcy regionu tacy jak: profesor Zygmunt Woźniczka, profesor Ryszard Kaczmarek, profesor Stanisław Nicieja, dr Angelika Blina i dr Karol Makles. Główną linią opowieści jest oś czasu. Naszą opowieść zaczynamy od pradziejów i próby zdefiniowania samej nazwy i genezy Śląska, a kończymy symbolicznym dniem 20.06.1922, dniem wkroczenia Wojska Polskiego na teren regionu przydzielonego Polsce w wyniku powstań i plebiscytu.

2. Górny Śląsk 1919-1921 Fotopanorama -  emisja o godz. 22.35

Lata 1919 - 1921 to szczególny okres w dziejach Górnego Śląska ze względu na ówczesne polityczne, propagandowe i wojskowe zmagania o państwową przynależność tego regionu. Dramatyzm tych wydarzeń przyciągał uwagę współczesnych, którzy zadawali sobie sprawę z ich znaczenia dla przyszłości Polski i Niemiec, a także Europy. Z tego powodu czasy powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku są okresem najlepiej opisanym w historiografii tego regionu, a także najbardziej obfotografowanym (przynajmniej do połowy stulecia), czemu sprzyjał zaawansowany już wówczas poziom rozwoju techniki fotograficznej oraz jej powszechność. Film, z pomocą fotografii wykonanych przed stu laty na Górnym Śląsku, przywołuje wydarzenia związane z powstaniami i plebiscytem oraz odnawia pamięć o ich uczestnikach. Opowiada też o twórcach tych zdjęć, o ludziach, którzy je przechowali do naszych czasów i współczesnych badaczach zajmujących się odczytywaniem z nich prawdy o tamtym miejscu i czasie.